فضاهای متریک ( با طعم توپولوژی)

...« کتاب برگزیده سال 1384 خراسان » ...

مشخصات کتاب

نام کتاب : فضاهای متریک ( با طعم توپولوژی)

...« کتاب برگزیده سال 1384 خراسان » ...

( ویرایش جدید )

تألیف : دکتر مجید میرزاوزیری

ویراستار علمی : دکتر محمد صال مصلحیان

امور فنی و چاپ : مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد

 توضیحاتی در مورد محتویات کتاب و دانشجویان مخاطب آن که از مقدمه چاپ اول کتاب انتخاب شده است :

مطالبی که در این کتاب خواهید دید چند سالی است که با تدریس در دانشگاه تجربه شده و سعی گردیده است تا نظرات سازنده ی دانشجویان در رفع کاستی ها اعمال گردد، گرچه هنوز هم با ایده آلی که مد نظر است فاصله دارد.

تجربه ی تدریس نشان می دهد که دانشجویان فقط علاقه مند به یادگیری مباحث علمی صرف نیستند و ترجیح می دهند علاوه بر آن، به طریقی ملموس با تاریخ علم مورد بحث نیز آشنا شوند. همچنین اکثر دانشجویان از مطالعه ی مطالب علمی در قالبی تکراری و یکنواخت گریزان هستند و پشت سرهم آمدن تعاریف و قضایا چندان به نظر ایشان خوش نیم آید. از این رو در تألیف کتاب حاضر کوشش شده است تا به این مهم توجه شود.

بحث در مورد فضاهای متریک ، به خودی خود آن قدر ظریف و پرکار است که شمه ای ز بیانش به صد رساله نیز بر نمی آید ، مخصوصأ آن که در این کتاب سعی شده است تا علاوه بر این مبحث، گوشه چشمی به توپولوژی نیز داشته باشیم و با این مبحث ریاضی کام خود را شیرین سازیم. روشن است که با افزودن چاشنی توپولوژی به مبحث اصلی کتاب ، قصد ارائه ی بحث تخصصی و مفصل را در مورد آن نداریم و تنها به اشاره ای مجمل قانع هستیم.

آشنایی با فضاهای متریک نیازمند پیش نیازهایی است که در این کتاب فرض را بر آن گذاشته ایم که خواننده با آن آشنا می باشد. اندک اطلاعاتی در زمینه ی منطق ، نظریه مجموعه ها و توابع، چیزی است که به طور طبیعی خواننده ای که گام در مسیر فضاهای متریک می گذارد باید با آن ها آشنا باشد. مجموعه های ، ، ، و آن قدر معروف هستند که نیازی به معرفی آن ها نیست چرا که در این کتاب قصد آن نداریم به شیوه ای نظریه مجموعه ای به نمایاندن اعداد و ساختن آن ها بپردازیم. اما ار آن جا که ساختن از روی به شیوه ی دنباله ی کوشی بحثی آنالیزی است حیف دیدیم که در این کتاب از آن سخنی به میان نیاوریم.

به علاوه هر چه بیش تر در مورد ساختارهای مختلف بدانیم درک ما از مباحث فضاهای متریک آسان تر خواهد شد. می دانیم که ساختارهای ترتیبی ( نسبت کوچکتری ) ، جبری ( اعمال جمع و ضرب ) و آنالیزی ( تابع قدرمطلق ) روی هر یک به ایجاد جنبه های مختلف قدرت کمک کمی کنند و فرض را بر این می گذاریم که خواننده به خوبی این مطالب را در درس های ریاضیات عمومی فراگرفته است. همچنین آشنایی اندکی با فضاهای برداری، نظریه ی ماتریس ها، نظریه ی اعداد و نظریه ی گراف در درک بهتر مثال ها مفید است. خاصیت ارشمیدسی اعداد حقیقی، اصل لانه کبوتری ، اصل کمال و نکاتی در مورد سوپریمم و اینفیمم نیز آن قدر معروفند که دانستن آن ها توسط دانشجویی که در حال گذراندن درسی در فضاهای متریک است بدیهی به نظر می رسد. لا همّ خود را بیش تر صرف مباحث اصلی خواهیم کرد و توان خود را در بررسی جزئیات متمرکز می کنیم.

در این کتاب، مجموعه های معمولی را با A ، B و . . . ، مجموعه های اندیس گذار را با و مجموعه های جهتدار را با نمایش می دهیم. همچنین برای نشان دادن انتهای تعاریف از علامت ، مثال ها از ، برهان ها از و تبصره های از استفاده می کنیم. لذا اگر در مطالعه ی اولیه ی کتاب چیزی به نظر مشکل آمد می توان از ابتدای بحث تا علامت مورد نظر را حذف کرد. نکته ی دیگری که لازم به ذکر است این است که در این کتاب کلمه های تابع و نگاشت را به مفهومی معادل به کار برده ایم و تمایزی بین این دو کلمه قائل نمی شویم. فقط اگر در برخی جاها کلمه ی نگاشت به چشم خورد به دلیل مصطلح بودن آن می باشد.

در حاشیه ی صفحات کتاب ، جملات و عکس هایی آمده است که تا حدودی مرتبط با مطلب مورد بحث است. در هر بخش سعی شده نامی از بزرگان ریاضیات در ابتدای بخش ها یا در جایی که اصطلاحی منسوب به فردی خاص است بیاید. اما جملای که گوینده ی آن ها مشخص نیست در زمره ی جملات طنز هستند که با حروفی متفاوت آمده اند.