یوهان برنولی
یوهان برنولی
Johann Bernoulli
تولد : 27 ژولاي 1667 ؛ باسل ( Basel ) ، سويتزرلند ( Switzerland )
وفات : 1 ژانويه 1748 ؛ باسل ( basel ) ، سويتزرلند ((Switzerland
يوهان برنولي ( Johann Bernoulli ) دهمين فرزندِ نيکولاس ( Nicolaus ) و مارگارتا ( Margaretha ) برنولي و برادر ِ ژاکوب برنولي ( Jacob ) البته دوازده سال از کوچکتر او؛ بود، يعني زماني که ژاکوب مرد جواني به حساب مي آمد، يوهان هنوز کودک بود. اين دو برادر تأثير مهمي در پيشرفت رياضيات بر يکديگر داشتند و مخصوصاً اين واقعيت وجود دارد که در اولين سال ها، يوهان، با مشاهده ي اينکه ژاکوب برخلاف تمايلات والدينشان، به سمت و سوي رياضيات متمايل شده است؛ بسيار تحت تأثير او قرار گرفته بود. يوهان در زندگي نامه اش، به عنوان يک فرزند، درباره ي والدينش چنين مي نويسد :
...« ... آن ها براي اينکه من به تحصيلات شايسته اي، در هر دو زمينه ي اخلاقي و مذهبي برسم، از هيچ تلاش و هزينه اي دريغ نکردند ... » ...
اين مذهب پيرو کالوينيسم (Calvinist) بود که که پدربزرگ و مادربزرگش را به خاطر دوري از مشقات مذهب، وادار به فرار از آنتورپ (Antwerp) کرد.
نيکولاس و مارگارتا برنولي سعي داشتند که يوهان را در مسير کارهاي تجاري قرار دهند اما آينده ي يوهان در تجارت، با وجود فشارهاي زياد پدرش، اصلاً مناسب به نظر نمي رسيد. او دوست داشت يوهان تجارت خانوادگي ادويه را دنبال کند. يوهان در سال 1682، هنگامي که فقط 15 ساله بود، يک سال در تجارت ادويه فعاليت کرد و چون اين کار را دوست نداشت، کارش را به خوبي انجام نمي داد. سرانجام پدرش در سال 1683، با اکراه فراوان قبول کرد که يوهان وارد دانشگاه باسل شود. رشته اي که يوهان مي بايست در آن تحصيل مي کرد، پزشکي بود؛ رشته اي که بسياري از افراد خانواده اش برخلاف علاقه اي که به رياضيات و فيزيک داشتند، تحصيلاتشان را در آن به پايان رساندند.
يوهان در دانشگاه باسل رشته ي پزشکي را انتخاب کرد ولي با کمک برادرش ژاکوب، رياضيات تحصيل مي کرد. زماني که يوهان وارد دانشگاه باسل شد، ژاکوب مدرس فيزيک تجربي ِ همان دانشگاه بود و خيلي زود مشخص شد که بيشتر وقت يوهان به همراه برادرش صرف مطالعه مقالات لايبنيتز (Leibniz) در مورد حساب ديفرانسيل و انتگرال مي شود. يوهان در مهارت هاي رياضي، پس از دو سال همراهي با برادرش در مقالات رياضي، همسطح او شد.
اولين کتاب يوهان که مطمئناً در مورد رياضي نبود ، در سال 1690 درمورد فرآيند تخمير بود اما در سال 1691 به ژنوا (Geneva) رفت که در آن جا در مورد حساب ديفرانسيل سخنراني کرد. يوهان در ادامه ي مسيرش از ژنوا رهسپار پاريس شد و با رياضي دانان محفل ملبرانچ (Malebranche) که در آن زمان مورد توجه رياضي دانان فرانسه بود، ملاقات کرد. يوهان در آن جا با هوپيتال (de l'Hôpital) ملاقات کرد و گفتگوي عميقي در مورد رياضيات با هم داشتند. برخلاف آنچه امروزه گفته مي شود، هوپيتال ، هر چند رياضي دان خوبي بود و شايد بهترين رياضي دان آن زمان پاريس بود، اما در سطح يوهان برنولي نبود.
هوپيتال از اينکه پي برده بود يوهان برنولي روش هاي حساب ديفرانسيل جديد لايبنيتز که در آثارش چاپ شده است را به خوبي استنباط کرده است، خوشحال بود و از او خواست که اين روش ها را به او آموزش دهد. يوهان با اين کار موافقت کرد و اين درس ها هم درپاريس و هم در خانه ي روستايي هوپيتال در اوکوئس (Oucques) ارائه شد. برنولي مبالغ فراواني از هوپيتال به خاطر اين دروس دريافت مي کرد و به راستي خيلي ثروتمند بودند زيرا که افراد کمي توانايي پرداخت اين مبالغ را داشتند. بعد از اينکه برنولي به باسل برگشت ، هنوز هم با مکاتبه، ارائه دروس حساب ديفرانسيل را ادامه مي داد و اين کار براي هوپيتال که نصف حقوق يک پروفسور را جهت تعليم به برنولي مي پرداخت، ارزان تمام نمي شد. با اين وجود اين کار جايگاه هوپيتال را در تاريخ رياضيات تضمين کرد، چرا که او اولين کتاب حساب ديفرانسيل را با نام « Analyse des infiniment petits pour l'intelligence des lignes courbes » در سال 1696 منتشر کرد که بر پايه ي دروسي که يوهان برنولي برايش فرستاده بود؛ بنا شده بود.